BASKETBOLDA SPORCU SÖZLEŞMELERİ VE FESHİ

Bu yazımızda basketbolda sporcu sözleşmeleri ve feshi ele alınacak, fesih türleri açıklanmaya çalışılacaktır.

Giriş

Basketbol kulüpleri ile basketbolcular arasında yapılan sözleşmeye göre, taraflar arasında hak ve yükümlülükler belirlenir. Bu nedenle sözleşmelerin hazırlanması sırasında dikkat edilmesi gereken önemli hususlar mevcuttur. Bu hususlara dikkat edilmeden hazırlanan sözleşmeler gerek sporcular gerek spor kulüpleri açısından ciddi hak kayıplarına ve zararlara yol açabilmektedir.

BASKETBOL SÖZLEŞMELERİ NEDİR? 

Sporcu sözleşmesi ile sporcu, sportif başarı için kulübün ve antrenörün talimatları doğrultusunda hareket etmeyi, kulüp ise sözleşmede belirlenen ücreti sporcuya ödemeyi ve sporcunun müsabakadan önceki çalışmaları için malzeme ve gerekli koşulların sağlanmasını taahhüt eder. Spor dallarının türüne göre, spor kulübü ile sporcu arasında yapılan sözleşmenin adı değişebilmektedir. Ülkemizdeki tek profesyonel spor dalı olan futbolda yapılan sözleşme, “Profesyonel Futbolcu Sözleşmesi” olarak adlandırılmaktadır. Basketbolda ise Türkiye Basketbol Federasyonu’nun (TBF) belirlediği şekilde “Tek Tip Sözleşme” olarak düzenlenmektedir. Türkiye Basketbol Federasyonu’nun düzenlediği tek tip sözleşmeler Türkiye Basketbol 1. ve 2. Liginde yer alan kulüpler için geçerlidir. Türkiye Basketbol 3. Ligi ve Erkekler Bölgesel Basketbol Liginde ise TBF’nin belirlediği tek tip düzenleme geçerli değildir. Bu liglerde sui generis sözleşme olarak oyuncu ve kulüp arasında sözleşme yapılır. Türkiye Basketbol Federasyonu’nun düzenlediği tek tip sözleşme kulüp temsilcisi ile basketbolcu ve varsa aracı kişi tarafından imzalanır. Sözleşmenin başlangıç ve bitiş tarihi net olarak düzenlenmelidir. Tek tip sözleşmeler en fazla beş (5) yıl süreli yapılır. Tek tip sözleşmelerde ücret ve sair bedeller net değeri gösterilir. Gösterilmeyen veya noksan gösterilen ücretlerden dolayı taraflar Federasyon’dan talep veya şikâyette bulunamaz.

Bu sözleşmelerin TBF’ye tescil ettirilmesi gerekir. Sözleşme kural olarak sürenin dolması ile sona erer fakat bazı durumlarda oyuncu ve kulüplere sözleşme feshetme imkânı tanınır. Takımın küme düşmesi, antrenmanlara geç kalınması halinde fesih gibi özel şartlar sözleşmede bulunabilir. Kulüp lehine özel şartlar konulabileceği gibi sporcu lehine de özel şartlar sözleşmede bulunabilir. Tek tip sözleşmelere aykırı olmamak şartıyla sözleşmelere eklenebilecek bu özel şartlar sözleşme serbestisi ilkesinden doğmaktadır. Bu şartların gerçekleşmesi halinde sözleşme sona ermiş sayılır.

SÖZLEŞME NE ZAMAN SONLANIR? 

Tek tip Sözleşmelerde bitiş tarihi olarak Erkekler Basketbol Liglerinde 30 Haziran, Kadınlar Basketbol Liginde 31 Mayıs olarak yazılması zorunludur.

SÖZLEŞME SÜRESİNİN DONDURULMASI NASIL OLUR? 

Türkiye Basketbol Federasyonu Yönergesinin 46. Maddesine göre sözleşme süresi içerisinde sporcunun kusurlarından dolayı bir sezon içerisinde altı (6) aydan fazla hak mahrumiyeti cezasının kesinleşmesi ve anılan süre zarfında sporcunun, kulübün hizmetlerinden yararlandığı tespit edilmesi durumunda kulübün yazılı talebi halinde Federasyon Yönetim Kurulu sporcunun kontrat süresini aynı oranda uzatılır.

FESİH TÜRLERİ NELERDİR? 

1-)KULÜBÜN SÖZLEŞMEYİ FESHİ: Türkiye Basketbol Federasyonu Sporcu Lisans, Vize ve Transfer Talimatı Yönergesi 44. Maddesine göre kulüp, bildirimsiz ve derhal sözleşmenin feshini şu hallerde Federasyondan talep edebilir:

• Sözleşmeli Basketbolcunun; basketbol faaliyeti dışında vaki hastalık ve istirahat halinin altı (6) ayı geçmesi veya geçeceğinin önceden tam teşekküllü̈ bir hastaneden alınacak heyet raporuyla anlaşılması,

• Sözleşmeli Basketbolcunun, mücbir sebep durumları hariç̧, ne sebeple olursa olsun, yedi (7) gün ve daha fazla bir müddetle kulübüyle irtibatını kesmiş̧ olması ve bu süre zarfında tüm müsabaka ve antrenmanlara katılmadığının noter kanalıyla tespit edilmesi,

• Sözleşmeli Basketbolcuya aralıksız altı (6) ay müddetle hak mahrumiyeti veya müsabakalardan men cezasının verilmesi ve bu cezanın kesinleşmesi,
• Sözleşmeli Basketbolcunun kulüp disiplini ve genel ahlak kurallarına aykırı davranışlarda bulunması,

Yukarıdaki sebeplerinin birinin varlığı halinde kulüp, sporcu ile olan sözleşmesini tek taraflı olarak feshedebilecektir. 2-)SPORCUNUN SÖZLEŞMEYİ FESHİ: Türkiye Basketbol Federasyonu (TBF) Yönergesinin 43. Maddesinde sporcunun sözleşmeyi fesih hakkı düzenlenmiştir.

• Kulüp tarafından talimat ve sözleşme gereği yapılacak ödemelerin vadesini takip eden otuz (30) gün içerisinde yapılmamış olması nedeniyle temerrüde düşülmesi.

• Sporcunun sözleşmesi devam ederken sigorta kayıtlarının sezon sonu öncesi çıkışının yapılmaması veya kaydının silinmesi halinde; basketbolcu yükümlülüklerin yerine getirilmesini kulübe noter kanalı ile yazılı olarak ihtar eder ve ihtarnamenin bir örneğini bilgi olarak Federasyona iletir.
• İhtarnamenin tebliğinden itibaren beş (5) iş günü içerisinde kulüp tarafından yükümlülük yerine getirilmezse beş (5) işgünün bitiminden itibaren yedi (7) gün içinde basketbolcu, sözleşmenin feshine karar verilmesini Federasyon’dan talep edebilir. Federasyon Yönetim Kurulu, kulübe göndereceği yazılı ihtar ile yedi (7) iş günü içinde feshe esas yükümlülükleri yerine getirmesini ister. Kulübün yazılı ihtara ve verilen süreye rağmen yükümlülüğü yerine getirmemesi veya yerine getirdiğini belgelememesi halinde Federasyon Yönetim Kurulu sözleşmenin feshine karar verebilir.

Sözleşmenin feshinde Federasyon tarafından haklı görülen sporcu, ilk transfer döneminde dilediği kulüple hiçbir şart aranmaksızın sözleşme imzalayabilir. 3-)ANLAŞMALI FESİH: Türkiye Basketbol Federasyonu Yönergesinin 42. maddesine göre Türkiye Basketbol Federasyonu yetkilisinin huzurunda veya Noterde düzenlenen taraflar arasında imzalanan fesih sözleşmesi ile sporcu ve kulübün karşılıklı olarak anlaşarak sözleşmeyi feshetmesi mümkündür. Fesih beyanı yapıldığı tarihten itibaren beş (5) iş günü içinde Federasyona gönderilir. Feshin geçerliliğine Federasyon karar verir. Federasyon Yönetim Kurulunun feshin geçerliliğine ilişkin kararı kesindir. Bu suretle serbest kalan basketbolcu takip eden ilk transfer döneminde dilediği kulüple sözleşme yapabilir. 4-)TALİMATA AYKIRILIK VE SAİR YÜKÜMLÜLÜKLERİN YERİNE GETİRİLMEMESİ NEDENİ İLE FESİH: Türkiye Basketbol Federasyonu Yönergesinin 45. maddesine göre taraflardan her biri karşılıklı edimlerin yerine getirilmemesi ve talimata aykırılık nedeniyle noter aracılığıyla yazılı olarak aykırılığın giderilmesi veya yükümlülüklerin yerine getirilmesini ihtar eder. İhtarnamenin bir örneğini bilgi olarak Federasyona iletir. Bu bildirime rağmen beş (5) gün içinde sözleşme yükümlülükleri yerine getirilmezse yazılı olarak noter kanalı ile sözleşmenin feshedilmiş olduğuna karar verilmesini Federasyondan talep edebilir. Federasyon Yönetim Kurulunun verdiği kararlar kesindir. Bu kararlara karşı kanun yoluna gidilemez.

BASKETBOLDA SPORCU SÖZLEŞMELERİNDE HAKSIZ FESİH NEDENİYLE TAZMİNAT HAKKI VAR MI?

Türkiye Basketbol Federasyonu’nun Sözleşmeli Sporcuların Lisans, Tescil ve Transfer Yönergesinde, haksız feshe ilişkin olarak bir düzenleme bulunmamaktadır. Haksız fesih ile karşılaşan basketbol oyuncusu hakkında genel hükümlerden hareketle Borçlar Kanunun 438. maddesine göre hüküm verilecektir. İlgili maddede haklı sebebe dayanmayan fesih düzenlenmiş olup aşağıdaki gibidir:             “İşveren, haklı sebep olmaksızın hizmet sözleşmesini derhâl feshederse işçi, belirsiz süreli sözleşmelerde, fesih bildirim süresine; belirli süreli sözleşmelerde ise, sözleşme süresine uyulmaması durumunda, bu sürelere uyulmuş olsaydı kazanabileceği miktarı, tazminat olarak isteyebilir. Belirli süreli hizmet sözleşmesinde işçinin hizmet sözleşmesinin sona ermesi yüzünden tasarruf ettiği miktar ile başka bir işten elde ettiği veya bilerek elde etmekten kaçındığı gelir, tazminattan indirilir. Hâkim, bütün durum ve koşulları göz önünde tutarak, ayrıca miktarını serbestçe belirleyeceği bir tazminatın işçiye ödenmesine karar verebilir; ancak belirlenecek tazminat miktarı, işçinin altı aylık ücretinden fazla olamaz.”

TRANSFER YASAĞI NEDİR? 

Türkiye Basketbol Federasyonu Lisans Tescil ve Yönergesine göre Türkiye Basketbol Federasyonu’na transfer yasağı koyma hakkı tanındı. Bu yönerge uyarınca basketbolcu yükümlülüğünü yerine getirmeyen kulüp hakkında sözleşme feshini isteyebilirken ek olarak transfer yasağı uygulanmasını Federasyondan talep edebilir. Federasyon; kulübe göndereceği yazılı ihtar ile yedi (7) iş günü içinde feshe esas yükümlülükleri yerine getirmesini, aksi halde transfer yasağı uygulanabileceğini bildirir. Yazılı ihtara ve verilen süreye rağmen yükümlülüklerini yerine getirmeyen veya yükümlülüğünü yerine getirdiğini belgeleyemeyen kulüp hakkında Federasyon başka bir basketbolcu ile sözleşme yapması veya ikinci lisans ile basketbolcu alması Federasyon Yönetim Kurulu kararıyla yasaklanır.

BİRLEŞEN, FESHEDİLEN VEYA TAAHHÜTLERİNİ YERİNE GETİRMEYEN KULÜPLERİN SPORCULARININ DURUMU NE OLUR? 

Kulüp faaliyetlerine devam edemeyen, feshedilen, hak ettiği halde liglere katılmayan kulüplerin sözleşmeli sporcuları Federasyon Yönetim Kuruluna başvurur. Federasyon Yönetim Kurulu bu başvuruları değerlendirir gerekli gördüğü takdirde sporculara sözleşmeleri feshini talep etme imkanı tanır. Birleşen kulüplerin tüm sporcularının kayıtları yeni kulübün üzerine geçer. Yeni kulüp bir (1) ay içerisinde yer aldığı ligde bulundurmak istediği sporcuları Federasyona bildirir. Listede yer almayan sporcular sözleşmelerini sürdürüp kulüpte kalabilirler veya tek taraflı fesih isteminde bulunabilirler. Sonuç olarak ülkemizde basketbol profesyonel spor sayılmadığından dolayı basketbolcu sözleşmeleri Türkiye Basketbol Federasyonu’nun belirlediği şartlarda hazırlanmalıdır. Türkiye Basketbol Federasyonu Sporcu Lisans, Vize ve Transfer Talimatına göre dört fesih türü vardır. Bunlara ek olarak kulüp ve sporcunun sözleşmeye eklediği özel şartlar gerçekleşirse fesih hakkı bulunmaktadır. İzmir avukat olarak, hukuki konularda size rehberlik etmek ve sorularınıza cevap vermek için buradayız. Diğer yazılarımıza göz atmak için linke tıklayabilirsiniz. Stj. Av. Ömer PİŞTAV Av. Muhittin KURNAZ Sosyal Medyada Bizi Takip edin https://www.facebook.com/kapitalhukuk https://www.instagram.com/kapitalhukuk/ https://tr.linkedin.com/company/kapi%CC%87tal-hukukv