Bu makalede, şarj ağı işletmeciliği sertifika düzenleme süreci ve bu süreçte Türk mevzuatının nasıl uygulandığına dair bilgiler anlatılacak, diğer Avrupa ülkelerinde bu sektörde gelinen son noktalar karşılaştırılmaya çalışılacaktır.
Giriş
Elektrikli araçların kullanımının artmasıyla birlikte şarj istasyonlarının sayısı ve işletmeciliği önemli bir konu haline gelmiştir. Türkiye’de şarj ağı işletmeciliği alanında düzenlemeleri sağlayan mevzuat, Elektrik Piyasası Kanunu ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) ilgili yönetmelikleri kapsamında bulunmaktadır.
Şarj Ağı İşletmecisi ve Sertifika Düzenleme
Şarj Hizmeti Yönetmeliği’nin 20. maddesi, şarj ağı işletmecisinin, üçüncü kişilerce şarj istasyonu kurulması ve işletilmesi ile şarj istasyonunun kendi şarj ağına bağlı olarak çalışması için sertifika düzenlemesi gerektiğini belirtmektedir. Bu sertifika, şarj ağı işletmecisi ve sertifika verilen şarj istasyonu işletmecisi arasındaki hak ve yükümlülükleri tanımlar.
Sertifika İçeriği
Verilecek olan sertifikada asgari olarak şu hükümlere yer verilmelidir:
a) Şarj ağı işletmecisi ve sertifika verilen şarj istasyonu işletmecisi gerçek ve tüzel kişinin adı veya unvanı ile tebligata esas iletişim bilgileri.
b) Sertifikanın yürürlük tarihi ve geçerlilik süresi.
c) Şarj istasyonunun coğrafi konumu ve şarj istasyonunda bulunan veya bulunacak şarj ünitelerinin ve soketlerin sayısı, tipi ve gücü.
ç) Tarafların hak ve yükümlülükleri.
Sertifika Düzenleme, Sonlandırma ve İptal
Şarj ağı işletmecisi, sertifika düzenleme, sonlandırma ve iptal süreçlerinde uygulanacak kuralları belirlemek ve internet sitesinde ilan etmekle yükümlü olacaktır. İlaveten, ilgili maddeye göre bu kurallarda mevzuata aykırı veya piyasanın işleyişini bozucu hükümler bulunamayacak, özellikle haksız rekabet ve hakim durumun kötüye kullanılması gibi rekabet hukukuna aykırı bir durum teşkil edecek hükümler ihtiva edilemeyecektir.
Sertifika Kapsamı ve Sorumluluklar
Her bir şarj istasyonu için yalnızca bir lisans sahibi tarafından sertifika düzenlenebilecektir ve sertifika süresi ilgili şarj ağı işletmeci lisansının geçerlilik süresini aşamayacaktır. Nitekim bu süre lisans sahibi için lisansı aldığı tarihten itibaren 49 yıldır ve sertifikanın veriliş tarihine göre bu süreyi geçmeyecek bir şekilde sertifika geçerli olacaktır.
Şarj istasyonu işletmecisi, şarj ağı işletmecisinden aldığı bu sertifikayla birden fazla şarj istasyonunda şarj hizmeti sunabilecektir.
Şarj hizmetinin sunulmasındaki asli sorumluluk şarj ağı işletmecisine aittir. Sertifika kapsamındaki bir şarj istasyonunda şarj hizmetinin sunulması, şarj ağı işletmecisinin ilgili mevzuat ve diğer mevzuattan kaynaklanan yükümlülük ve sorumluluklarını ortadan kaldırmayacaktır.
Bu sorumluluklara örnek olarak, kurulacak olan ünitelerdeki dijital alt yapının sisteme bütüncül bir şekilde dahil edilmesi, her istasyonda şarj ünite tiplerinin nitelik ve niceliklerinin yönetmelikte belirlenen kriterlere uygun olması gibi sorumluluklar halen daha işletme lisansına sahip tüzel kişiye ait olacaktır.
Denetim ve Gözetim
Şarj istasyonu işletmecisi, sertifika düzenleyen şarj ağı işletmecisinin gözetimi ve denetiminde şarj hizmeti faaliyetinde bulunabilecektir. İlaveten sertifika sahibinin işlettiği şarj istasyonları, EPDK veya EPDK tarafından yetkilendirilen kurum veya kuruluşlar tarafından da herhalde denetlenebilecektir.
Şarj ağı işletmecisi, sertifika sahibinin “yerinde denetim” sırasında denetimde bulunanlara her türlü kolaylığı göstermesini ve EPDK’nın mevzuattan kaynaklanan görevlerini yerine getirebilmesi için istenilen bilgi ve belgeleri eksiksiz olarak vermesini ya da talep edilmesi halinde göndermesini sağlayacaktır.
Sertifika Geçerliliğinin Yitirilmesi Durumunda Ne Olur?
Eğer şarj istasyonu işletmecisinin sertifikası geçerliliğini yitirirse, faaliyeti de sonlanır. Bu durumda şarj istasyonu işletmecisi başka bir şarj ağı işletmecisine başvurarak sertifika talebinde bulunabilir ve sertifikasını aldığı lisans sahibinin şarj ağına bağlanarak faaliyet yürütebilir.
Sertifika alma hakkı görüleceği üzere tek seferliğe mahsus bir hukuki statü değildir. Geçerliliğin yitirilmesi sebepleri ortadan kalktığında herhangi bir başka lisans sahibinden sertifika alınabilmektedir. Geçerliliğin yitirilmesi sebeplerini bu alanda uzman büromuz avukatlarına sorabilirsiniz.
Bütün Bunlar Ne Anlama Gelmektedir?
Türkiye’de şarj ağı işletmeciliği alanında mevzuat, Elektrik Piyasası Kanunu ve EPDK’nın ilgili yönetmelikleri ile düzenlenmiştir. Şarj ağı işletmecileri, üçüncü kişilerce şarj istasyonu kurulması ve işletilmesi için sertifika düzenlemekle yükümlüdür. Bu süreçte, sertifika düzenleme, sonlandırma ve iptal süreçlerinin şeffaf ve mevzuata uygun olarak yürütülmesi önem taşımaktadır.
Ayrıca, şarj istasyonu işletmecileri ve şarj ağı işletmecileri arasındaki ilişkilerin düzenlenmesi, sektörün sağlıklı ve düzenli büyümesi için kritik öneme sahiptir.
Sertifika düzenleme sürecinde, şarj ağı işletmecileri ve şarj istasyonu işletmecileri arasındaki hak ve yükümlülüklerin belirlenmesi ve sertifika içeriğinin mevzuata uygun şekilde düzenlenmesi gerekmektedir. Denetim ve gözetim mekanizmalarının işlerliği, şarj hizmetlerinin kalitesi ve mevzuata uygunluğun sağlanması açısından büyük önem taşımaktadır.
ŞARJ AĞI İŞLETMECİLİĞİ SERTİFİKA DÜZENLEME SÜRECİ
Tüm bu süreçlerin düzgün bir şekilde işlemesi ve sektörün sürdürülebilir büyümesi için, şarj ağı işletmecileri ve şarj istasyonu işletmecileri ile EPDK ve diğer yetkili kurumlar arasındaki işbirliği ve koordinasyonun sağlanması gerekmektedir. Bu sebeple, sürecin yönetiminde büromuz uzman avukatlarından yardım alabilirsiniz.
Ezcümle, şarj ağı işletmecilerinin sertifika düzenleme süreci, sektörün büyümesi ve gelişmesi için önemli bir rol oynamaktadır. Bu süreçte, tüm tarafların mevzuata uygun hareket etmeleri ve şarj ağı altyapısının etkin ve verimli kullanımını sağlamaları büyük önem taşımaktadır. Bu sayede, elektrikli araçların kullanımının yaygınlaşması ve enerji piyasasında şarj ağı işletmeciliği alanında sağlıklı ve düzenli bir büyüme gerçekleştirilebilir.
Peki, diğer Avrupa ülkelerinde sektör ne durumdadır? Bu konuyu da aşağıda ele almış bulunmaktayız.
DİĞER AVRUPA ÜLKELERİNİN BU ALANDAKİ DÜZENLEMELERİ NASILDIR?
Avrupa ülkelerinde şarj ağı işletmeciliği ve şarj istasyonu işletmeciliği mevzuatları genellikle enerji ve ulaştırma alanındaki düzenlemelerle birlikte ele alınmaktadır. Avrupa Birliği (AB) düzeyinde, enerji altyapısı ve şarj istasyonlarına yönelik stratejiler ve hedefler belirlenmiş olup, üye ülkeler bu hedefler doğrultusunda kendi mevzuatlarını geliştirmektedirler.
Örneğin, Almanya’da şarj altyapısı ve şarj hizmetleri, Elektrik, Gaz ve Dijital Altyapı Yasası (EnWG) ve Elektrikli Araçlar Şarj Altyapısı Yasası (EAfoG) kapsamında düzenlenmiştir. Bu yasalar, şarj ağı işletmecileri ve şarj istasyonu işletmecileri arasındaki ilişkileri, şarj hizmetlerinin kalitesini ve denetim mekanizmalarını belirler.
Fransa’da ise, elektrikli araçlar için şarj altyapısı, Enerji ve İklim Yasası ve İç Piyasada Elektrik İkmaline İlişkin Yönetmelik kapsamında düzenlenmiştir. Bu düzenlemeler, şarj istasyonlarının kurulumu, işletilmesi ve denetlenmesi ile ilgili kriterleri ve tarafların sorumluluklarını belirlemektedir.
Türkiye’deki mevzuatla diğer Avrupa ülkelerindeki mevzuatlar arasında benzerlikler bulunmaktadır. Her iki durumda da, şarj ağı işletmecileri ve şarj istasyonu işletmecileri arasındaki ilişkilerin düzenlenmesi, şarj hizmetlerinin kalitesinin sağlanması ve denetim mekanizmalarının işlerliği önemli bir yer tutmaktadır. Ancak, AB düzeyinde belirlenen enerji altyapısı stratejileri ve hedefleri doğrultusunda, Avrupa ülkelerinin şarj altyapısı ve şarj hizmetleri konusundaki mevzuatları daha kapsamlı ve entegre bir yapıya sahip olabilir.
Özellikle AB ülkelerinde, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının teşvik edilmesi, enerji verimliliğinin artırılması ve sera gazı emisyonlarının azaltılması gibi konular, şarj altyapısı ve şarj hizmetleri mevzuatlarıyla entegre şekilde ele alınmaktadır. Bu nedenle, AB üyesi ülkelerdeki mevzuatlar, hem enerji hem de ulaştırma politikaları açısından daha bütüncül bir yaklaşım sergilemektedir.
Türkiye’deki mevzuat ise, Elektrik Piyasası Kanunu ve EPDK’nın ilgili yönetmelikleri ile düzenlenmekle birlikte, AB ülkelerindeki kadar kapsamlı ve entegre bir yapıya sahip olmayabilir. Türkiye’de, şarj altyapısı ve şarj hizmetleri konusunda mevzuatın daha bütüncül ve kapsayıcı hale getirilmesi, sektörün gelişimi ve enerji politikalarının etkinliği açısından önemli bir adım olacaktır.
Sonuç olarak, Türkiye’deki şarj ağı işletmeciliği ve şarj istasyonu işletmeciliği mevzuatı, diğer Avrupa ülkelerindeki mevzuatlarla benzerlikler taşımakta ve temel olarak şarj hizmetlerinin düzenlenmesi ve denetlenmesi konularını ele almaktadır. Ancak, enerji ve ulaştırma politikalarının entegrasyonu ve sektörün daha hızlı büyümesi için Türkiye’deki mevzuatın daha kapsamlı ve bütüncül bir yapıya kavuşturulması gerekmektedir.
Bu sayede, Türkiye’de elektrikli araçların kullanımının yaygınlaşması ve enerji piyasasında şarj ağı işletmeciliği alanında sağlıklı ve düzenli bir büyüme sağlanabilecektir.
İzmir avukat olarak, hukuki konularda size rehberlik etmek ve sorularınıza cevap vermek için buradayız. Diğer yazılarımıza göz atmak için linke tıklayabilirsiniz.
Stj. Av. Ömer Faruk KILIÇ
Av. Muhittin KURNAZ
Sosyal Medyada Bizi Takip edin
https://www.facebook.com/kapitalhukukhttps://www.instagram.com/kapitalhukuk/https://tr.linkedin.com/company/kapi%CC%87tal-hukukv
