HAKSIZ İŞGAL ECRİMİSİL DAVASI NEDİR?
Haksız işgal diğer adıyla ecrimisil davası, bir mülkün hukuka aykırı olarak işgal edilmesi sonucu mülk sahibinin haklarını korumak ve işgalciye mülkün kullanımı karşılığında tazminat talep etmek amacıyla açılan hukuki bir süreci temsil eder. Taşınmazı hak sahibi olan kişinin taşınmazı işgal eden üçüncü kişiye karşı rızası bulunmamaktadır. Bunun yanında taşınmazın kullanılmasın konusunda herhangi bir hukuka uygunluk sebebi de yer almamaktadır.
Şartları Nelerdir?
Şartları arasında öncelikli olarak bir taşınmazınizinsiz olarak kulanımı gelmektedir. İşgalcinin malı ya da taşınmazı sahibinin veya idarecisinin izni olmayan kullanması gerekmektedir. Bu hususta kira sözleşmesinin bitmesine rağmen kiracının kullanımı sürdürmesi de şartlar arasında yer almaktadır.
Bunun yanında davanın açılabilmesi için malsahibinin zararının ya da maldan elde edemediği kârın nedeni haksız işgal eylemi olmalıdır. Zarar ile eylem arasında illiyet bağının yok ise şartlar gerçekleşmiş sayılmayacaktır.
Taşınmazı işgal eden üçüncü kişinin kötü niyetli olması gerekmektedir. Kanunda kötü niyetin tanımı durumdan haberdar olmasına rağmen eylem sürdürmeye devam etmek şeklinde tanımlanmıştır. Haksız işgali gerçekleştiren kişinin kötü niyetli olmasından anlaşılması gereken ie kişinin zilyetliğin kendisinde bulunmaksızın haksı olduğunu bilmesi veya bilebilecek durumda olmasdır. Haksız işgali gerçekleştiren kötü niyetli zilye daha sonradan iyi niyetli zilyet sıfatına sahip oalbileceği gibi iyi niyetli zilyedin daha sonradan kötü niyetli zilyet sıfatına sahip olarak haksızişgale sebebiyet vermesi de söz konusu olabilir.
Ecrimisl Davasında Zamanaşımı Süresi Ne Kadardır?
Davada geriye dönük zararın en fazla 5 yıllık bölümü talep edilebilmektedir. Yargıtayın yerleşmiş içtihatlarına bakıldığında 5 yıllık zamanaşımı süresinin ecrimil davasının açıldığı tarihten geriye doğru hesaplama yapılarak uygulanması gerektiği ifade edilmiştir. Bu sebeple zararın haksız işgali ve haksız işgali gerçekleştiren kötü niyetli zilyedi öğrendiği tarih dikkate alınmamakta yalnızca davanın açıldığı tarihten geriye doğru 5 yıllık süre içerisinde gerçekleştirilen haksız işgal tazminatına hükmedilebilmektedir. Burada genel zamanaşımı olan 10 yıllık zamanaşımı kuralı kaldırılarak 5 yıllık zamanaşımı kabul edilmiştir. Birörnek ile ifade etmek gerekirse, davacı malikin taşınması 15 yıldır işgal ediliyorsa bunun yalnızca 5 yılı için dava talep edilebilecektir.
Ecrimisil Davalarında İhtarnamenin Önemi
Taşınmazın birlikte mülkiyete konu olması halinde bahse konu taşınmaz üzerinde ortaklığın dışında bulunan kişiler tarafından gerçekleştirilen haksız işgal sebebiyle üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilecek olan talepler yukarıda ifade edilen şekildedir.
Ancak birlikte mülkiyete konu şey üzerinde gerçekleştirilen haksız işgar sebebiyle ortakların birbirlerine karşı ileri sürebilecekleri talepleri için “intifadan men şartı” aranmaktadır.
İntifdan men, haksız işgal sebebiyle ortaklık mülkiyetinde bulunan taşınmazdan payı oranında yararlanamayan paydaşın taşınmazdan yararlanma işteğini haksız işgalciye bildirmesi anlamına gelmektedir. İntifadan menin yazılı olması veya noter aracılığıyla bildirimde bulunulması zorunluluk teşkil etmemekle birlikte açılacak dava aşamasında ispata ilişkin güçlükle karşılaşmamak adına noter aracılığıyla yapılması faydalı olacaktır.
İntifadan Men Koşulunun İstisnaları Nelerdir?
Ortaklık konusu ecrimil istenen malın (bağ,bahçe gibi) doğal ürün veren ya da kiraya verilecek (işyeri, konut gibi) hukuksal semere elde edilen yerlerden olması hali
Ortaklık konusu malın kamu malı olması hali
Paydaşlar arasında ortaklık konusu mala ilişkin kullanama anlaşmasının bulunması hali
Daha önce aynı ortaklık konusu mala ilişkin olarak diğer paydaşlar aleyhine haksı elatmanın önlenmesi, ortaklığın giderilmesi ve benzeri davaların açılası veya icra takibinin yapılması hali
Görevli ve Yetkili Mahkeme Neresidir?
Ecrimisl dava açmak için öncelikle işgali konumundaki kişiye ihtarname çekildikten sonra davaya konu olan taşınmaz ise taşınmazın bulunduğu yerdeki asliye hukuk mahkemeleri başvurarak davanın açılması gerekmektedir. İdareye ilişkin mevcut ise bu durumda idare mahkemelerinde dava açılmalıdır.
Dava sürecinde mahkeme tarafından görevlendirilecek bilirkişiler ve gerektiği takdirde yapılan keşiflerle davaya konu olan taşınmazın kira değeri tespit edilmektedir. Tespi edilen bu tutar tazminat olarak istenmektedir.
Dava Ne Kadar Sürer?
Açılan davanın ne kadar sürede sonuçlanacağı elbetteki davanın ilerleyişine göre farklılık göstermektedir. Zararın tespiti için dava konusu yerde keşif yapılması ve bilirkişi incelemesi yapılması gerekebilir. Bu sebeple davanın ne kadar sürede biteceği konusunda tam bir süre vermek imkansızdır. Sürecin sağlıklı bir şekilde takibinin yapılması ve kısa sürede lehe sonuç alınabilmesi için dava sürecinin bir avukat tarafından takip edilmesi yaşanacak hak kayıplarının önlenmesi için gereklidir.
Diğer yazılarımıza göz atmak için linke tıklayabilirsiniz.
Av.Harun Ümit Eren
Av.Buse Ergün
Sosyal Medyada Bizi Takip edin
https://www.facebook.com/kapitalhukuk
https://twitter.com/kapital_hukuk
https://www.instagram.com/kapitalhukuk/
https://tr.linkedin.com/company/kapi%CC%87tal-hukuk
