Boşanma davası ve buna ilişkin konular Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenmiş olup boşanma davası anlaşmalı ve çekişmeli olarak iki türde karşımıza çıkmaktadır. Çekişmeli boşanma davası, tarafların boşanma, nafaka, tazminat ve velayet gibi hususlardan en az biri üzerinde anlaşamamış olmaları nedeniyle açmış oldukları bir boşanma davası türüdür. Her iki tarafın da çocuğun velayetini istemesi, nafaka veya tazminatın ödenmesi hususunda bir mutabakata varamamış olmaları veya taraflardan birinin boşanmayı istemesine rağmen diğer tarafın istememesi halinde çekişmeli boşanma davası söz konusu olacaktır.
Çekişmeli Boşanma Davası Hangi Mahkemede Açılmalıdır?
Boşanma davası görevli mahkeme olan Aile mahkemesinde açılmalıdır. Yetkili mahkeme açısından ise eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesinde açılmalıdır.
Boşanma Sebepleri Nelerdir?
Eş boşanma davası açarken dilekçesinde boşanma sebebini belirtmeli ve bu sebebin varlığını ispatlamalıdır. Aksi takdirde hakim davayı reddedecektir. Boşanma sebepleri genel veya özel nitelikte sebepler olabilir.
Genel nitelikteki boşanma sebepleri diğer bir deyişle evlilik birliğinin eşler bakımından ortak hayatı sürdüremeyecekleri derecede temelinden sarsılması halleri çok çeşitli olabilmektedir. Güven sarsıcı davranışlar, eşlerin aile bireylerine kötü davranması, eşlerin çocuklarının bakımı, eğitimi vs. ilgilenmemesi veya eşin ahlaksızlıkla itham edilmesi Yargıtay içtihatlarınca kabul edilen evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına neden olan bazı hallerdir.
Türk Medeni Kanunu’na göre özel boşanma sebepleri ise şunlardır:
-Zina
-Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış
-Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme
-Terk
-Akıl Hastalığı
Özel boşanma sebeplerinden birine dayanarak açılan bir davada eş, karşı tarafın kusurunu ispatlamak zorunda değildir. Davacının özel boşanma sebebinin varlığını ispatlaması yeterlidir. Eğer dava genel boşanma sebeplerinden birine dayanılarak açılmışsa karşı tarafın kusurunun varlığı ispatlanmalıdır.
Boşanma Davasında Nafaka
Eşlerden biri kendisinin veya çocuklarının geçimini sağlamak üzere mahkemeden nafaka talep edebilir. Medeni Kanunda düzenlenmiş olan 3 çeşit nafaka türü mevcuttur.
Tedbir nafakası, eşin veya çocukların geçinmesi için nafakaya ihtiyaç duyması halinde mahkeme tarafından tedbiren hükmedilen nafaka türüdür. Bu nafaka türü karar kesinleşinceye kadar hüküm ifade eder. Karar kesinleşinceye kadar geçerli olmak üzere hükmedilmiş olan tedbir nafakasının dava sonunda genellikle eş açısından yoksulluk nafakasına çocuk açısından ise iştirak nafakasına çevrilmesi talep edilmektedir. Hakim tedbir nafakasına hükmederken tarafların kusur durumunu araştırmaz. Maddi durumu iyi olan eş karşı taraftan tedbir nafakası isteyemez fakat çocuklar yanında kalıyorsa bu eş çocuklar için tedbir nafakasına hükmedilmesini isteyebilir.
Yoksulluk nafakası, boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek tarafın, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla, geçimi için diğer taraftan malî gücü oranında istediği nafaka türüdür.
Medeni Kanun uyarınca çocuğun bakımı, eğitimi ve korunması için gerekli giderler ana ve baba tarafından birlikte karşılanmalıdır. İştirak nafakası, çocuğun giderlerinin karşılanması maksadıyla velayet kendisinde olmayan eş aleyhine hükmedilen nafaka türüdür.
Boşanma Davasında Maddi ve Manevi Tazminat
Mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu taraf, kusurlu taraftan uygun bir maddî tazminat isteyebilir. Hakimin maddi veya manevi tazminata hükmedebilmesi için eşin bu yönde talepte bulunmuş olması gerekmektedir.
Hakim öncelikle evlilik birliğinin sona ermesinde kusurlu olan tarafı tespit edecektir. Diğer eşten daha fazla kusurlu olan eş tazminat talep etse bile hakim bu talebi reddedecektir. Kusurun tespiti her davada farklı olup hakim somut olayın özelliğine göre karar verir.
Mevcut veya beklenen menfaatlerin zedelenmesi kavramlarına bakıldığında ise; boşanma sebebiyle eşin sigortasından yararlanamama veya eşin maddi desteğinin yitirilmiş olması gibi sebepler Yargıtay nezdinde mevcut menfaat kaybı olarak, eşinin mirasından yararlanamama durumu ise beklenen maddi menfaat kaybı olarak değerlendirilmektedir.
Boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan taraf, kusurlu olan diğer taraftan manevî tazminat olarak uygun miktarda bir para ödenmesini isteyebilir. Hakim nezdinde, talepte bulunan eşin manevi çöküntü yaşadığı, derin elem ve üzüntü içinde olduğu hususunda bir kanaat oluşmuşsa manevi tazminata karar verilecektir.
Maddi ve manevi tazminat davası, boşanma davası ile birlikte açılmamış ise boşanma hükmünün kesinleşmesinden itibaren 1 yıl içinde ayrı bir dava şeklinde açılabilir.
Boşanma Davasında Velayet
Medeni Kanun uyarınca mahkeme boşanmaya karar verirken, olanak bulundukça ana ve babayı dinledikten ve çocuk vesayet altında ise vasinin ve vesayet makamının düşüncesini aldıktan sonra, ana ve babanın haklarını ve çocuk ile olan kişisel ilişkilerini düzenler.
Hakim çocuğun velayetinin kime verileceğine karar verirken özellikle çocuğun menfaatini ve yaşını göz önünde bulundurur. Hakim, çocuğun bedensel ve zihinsel bakımdan en iyi şekilde gelişebilmesi için gerekli koşulları hangi eşin çocuğa daha iyi sağlayabileceği hususunu göz önüne alarak çocuğun menfaati hakkında bir değerlendirmeye varacaktır.
Velâyetin kullanılması kendisine verilmeyen eşin çocuk ile kişisel ilişkisinin düzenlenmesinde, çocuğun özellikle sağlık, eğitim ve ahlâk bakımından yararları esas tutulur. Velayet kamu düzenine ilişkin olduğu için hakim tarafların sunduğu delillerle bağlı değildir. İlgili kanun gereği Hakim, çocuğun velayetinin hangi eşte kalması gerektiğine resen araştırma yaparak karar verebilir.
Çekişmeli boşanma davası, çiftler arasında uzlaşma sağlanamadığında başvurulan bir hukuki süreç olup, tarafların haklarının korunması ve adil bir sonuca ulaşılması için mahkeme tarafından çözüme kavuşturulur. Çekişmeli boşanma davası açma sürecinde hangi boşanma sebebinin var olduğunun tespit edilmesi ve bu sebebin yeterli delillerle ispatlanması, tazminat, nafaka ve velayet gibi özellik gösteren konuların doğru gerekçelerle ileri sürülmesi büyük önem taşımaktadır. Bu sebeple profesyonel bir hukuki destek alınması zaruri hale gelmektedir. Bu noktada İzmir Avukat Ofisleri ve İzmir Hukuk Büroları arasında profesyonel destek için Kapital Hukuk Büromuzla iletişime geçebilirsiniz.
