Konuyu daha iyi anlamak adına önce Twitch, Bit, Bit Scam gibi kavramları açıklamaya çalışacağız. Bu bilgiler eşliğinde konunun cezai sorumluluk yönünden hukuki boyutuna değineceğiz.
Twitch Nedir?
Bu platform, kendisine üye olan her kullanıcıya internet üzerinde yayın yapma imkânı sağlayan bir sosyal platformdur. Yayıncılar bu site aracılığı ile izleyicilerine hem canlı bir içerik sunmakta hem de sohbet paneli üzerinde izleyicileriyle interaktif bir etkileşimde bulunmaktadır. İçeriklerin birçoğunu oyun yayınları oluştursa da sohbet, sanat, talk show gibi farklı konular da platformda kendine yer bulmaktadır. Bu anlamda bu platform günümüzde eğlence sektörünün bir parçasıdır.
Yayıncı Nasıl Gelir Kazanır?
Yayıncılar sponsorluklar ve izleyiciler kanalıyla gelir elde etmektedir. İzleyiciler destek sağlamak istedikleri yayıncıya aylık abone olarak veya bağış yaparak gelir yardımı sağlar.
Bit Nedir?
Twitch‘teki karşılığı itibariyle Bit platformun içerisinde belirli kullanımlara özgülenmiş sanal birimdir. Birçok kişi Bit’i sanal para olarak tanımlasa da Bit niteliği itibariyle para olarak tanımlanamaz. Para bir satın alma aracıdır. Bit’te ise durum farklıdır. Twitch kullanıcısı Bit satın aldıktan sonra bu Bit’i yalnızca Twitch içerisinde yayıncılara bağış vb. durumlar için kullanabilir. Twitch üzerinde belirli kullanım yöntemleri haricinde Bit üzerinde tasarrufta bulunulamaz.
Baktığımızda Bit 90’lı yıllardan aşina olduğumuz atari salonlarındaki jetonlara benzemektedir. Jeton satın alımı gerçekleştikten sonra jetonu yalnızca atari salonu içerisindeki cihazlarda kullanabilirsiniz. Bu noktadan sonra jetonla satın alma veya jetonu satma işlemi gerçekleştiremeyeceğiniz kabul edilir. Kullanımının Twitch’e özgülenmiş olması sebebiyle Bit’te de bu durum benzerlik göstermektedir. Bit için jeton, kupon ya da puan tanımlamaları yapmak para olarak nitelendirmekten daha sağlıklı olacaktır.
Bit Nasıl Elde Edilir?
Bit online ödeme yöntemleri ile Twitch üzerinden kazanılabileceği gibi kullanıcılar yine platformda izleyeceği reklamlar sayesinde de Bit elde edebilirler. Böylece Bit satın alacak maddi gücü olmayan kullanıcılar reklam izleyerek kazandıkları Bitler ile istedikleri yayıncıyı destekleme imkânı bulur.
Bit‘in Kullanım Amacı Nedir?
Kullanıcılar, sahip oldukları Bitleri sohbet paneli üzerinden mesaj eşliğinde destek olmak istedikleri yayıncılara bağışlayabilirler. Sohbet kanalında belirli bir animasyon eşliğinde gözüken bu Bitler sayesinde izleyici, yayıncıya mesajını iletme imkânı bulmakta aynı zamanda yayıncının gelir elde etmesini sağlamaktadır. Yayıncı bağış olarak kazandığı Bitlerin %80ini alırken %20si Twitch’e kalır. Bağışlanan her Bit ‘in karşılığı 0,01 dolardır. 1000 Bit bağış alan yayıncının kazanacağı miktar 8 dolar olacaktır.
Bit Scam Nedir?
Twitch kendi oluşturmuş olduğu politikalar doğrultusunda Bit ‘in kullanımını bağışla sınırlandırmıştır. Bit ‘in başka bir para birimine dönüştürülmesine, satılmasına, kullanıcılar arasında aktarılmasına izin vermez. Bit ‘in yayıncıya bağışlanıp, Twitch‘in Bit gelirini yayıncı hesabına aktarmasına kadar Bit sanal birim olma özelliğin korur. Bağışlanmış olan Bit, Twitch tarafından bağışlanan yayıncı hesabına belirli bir kesinti uygulanarak aktarılır. Bakıldığında bu durum Bit ‘in paraya dönüşmesinin tek yoludur.
Bitleri paraya çevirmek isteyen bazı kullanıcılar yayıncıyla anlaşarak Bit gelirlerinin belirli bir kısmını alma karşılığında yayıncıya, hesabındaki Bitleri bağışlar. Hem yayıncı hem kullanıcı bu yolla kazanç sağlamış olur. Bu olay Bit scam olarak adlandırılır. Özellikle reklam izleyerek Bit kazanan kimi kullanıcılar Bu bitleri paraya dönüştürmek için Twitch politikalarının izin vermediği bu yolu kullanmaktadır.
Twitch Kara Para Aklama Olayları Nasıl Gerçekleşti?
Geçtiğimiz günlerde kullanıcı bilgilerini içeren Twitch dataları internete sızdırıldı. Bu dataların içinde yayıncıların Twitch üzerinden kazandığı miktarları gösteren gelir tabloları da yer alıyordu. Bilgilerin gerçeği yansıttığı Twitch tarafından doğrulandı. Bunun üzerine Twitch yayıncı gelirlerini inceleyen kişiler bazı yayıncıların Bit gelirlerinde kimi aylarda olağanüstü artış gördüler. Konunun gündem haline gelmesi, gelir artışlarının Twitch kara para ve Bit Scam yoluyla elde edildiğinin konuşulmaya başlanması sonucu yayıncılardan bazıları Bit Scam yaptıklarını itiraf ettiler. Daha sonrasında ise yayıncılara gönderilen bu Bitlerin aslında kredi kartı dolandırıcılığıyla elde edildiği ve bu yöntemle aklanmaya çalışıldığı iddia edildi.
Birçok kişinin, kredi kartlarından, kendi rızası dışında Twitch üzerinden Bit satın alındığı konusunda şikâyetler tespit edildi. Görünen durumda, dolandırıcı çeteleri, kredi kartı dolandırıcılığı ile kendi Twitch hesaplarına Bit satın almakta, sonrasında ise Bit scam aracılığıyla Twitch kara parayı aklamakta idiler. Bu yol ile aklanan paranın 900 milyon TL’nin üzerinde olduğu ise bir diğer iddia. Durumla ilgili milletvekili Gürsel Tekin tarafından Hazine ve Maliye Bakanlığı’na önerge sunuldu. Önümüzdeki günlerde konun Meclis gündeminde yer alması ve yargı birimlerinin harekete geçmesi çok olası duruyor.
Twitch Kara Para Aklama ve Bit Scam Olayının Hukuki Boyutu ve İncelemesi
Türk Ceza Kanununda Suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerinin aklanması suçu olarak adlandırılan kara para aklama suçu alt sınırı 6 ay veya daha fazla hapis cezasını gerektiren bir suçtan elde edilen para, altın, hisse senedi, menkul mal vb. malvarlığı değerlerinin yurt dışına transfer edilmesi veya bunların gayrimeşru kaynağını gizlemek ve meşru bir yöntemle elde edildiği konusunda kanaat uyandırmak amacıyla çeşitli işlemlere tabi tutulması olarak tanımlanır(TCK m.282).
Suçun gerçekleşmesi için bir öncül suçtan söz etmemiz gerekir. Öncül bir suç olmadan suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerinin aklanması suçu işlenemez. İddia edilen öncül suça baktığımızda şüpheliler internet vb. bilişim sistemlerini kullanarak kişilerin rızası hilafına kredi kartlarından satın alım gerçekleştirmektedir. Bu durumun sabit olması halinde dolandırıcılık suçunun nitelikli hallerinden olan bilişim sistemlerini kullanmak suretiyle dolandırıcılık (TCK 158/1-f) suçu gerçekleşmiş olacaktır.
Öncül suçun gerçekliğinin sabit olması halinde diğer unsurların varlığı incelenir. Suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama suçu genel kastla işlenebilir. Mevcut olayda, birçok yayıncı, kendisine teklif edilen Bitlerin dolandırıcılık yoluyla elde edildiğini bilmediğini, bu Bitlerin Twitch üzerinden reklam izleyerek elde edildiğinin kendilerine söylendiğini ifade ettiler. Bu durumun gerçeği yansıtması halinde iradesi yanıltılan yayıncıların, Twitch kara para aklama suçu yönünden cezai sorumluluğu doğmayacaktır.
Yalnız belirtmek gerekir ki iradesinin yanıltıldığı ifadesi yargılama yapılmasını engellemez. Olayın yargıya intikal etmesi hâlinde mahkeme etkili soruşturma yükümlülüğü kapsamında yargılama sonuçlanıncaya kadar gerekli gördüğü tedbirleri alacak ve yargılama sonunda dosya kapsamında bir karar verecektir. Twitch, Bit, Bit scam gibi kavramları birçoğumuzun yeni tanıması ve bilişim sistemlerinin suç işlemede çok etkin olabilmesi, yetkili makamların olaya karşı şiddetli refleksler göstermesine sebep olabilir. Bu açıdan durumun yargıya izahatı olayın aydınlatılması açısından yüksek önem taşımaktadır.
Bit Scam Suç Mudur?
İradesi yanıltılmış kişilerin Twitch kara para aklama suçu yönünden cezai sorumluluğu oluşmayacağına değindik. Peki, Bit scam kendi başına bir suç teşkil edecek midir? Suç ve cezaların kanuniliği ilkesi gereği hiç kimse kanunun açıkça suç saymadığı bir fiilden dolayı cezalandırılamaz. Bu durumla ilgili genel yorum, kanunilik ilkesi gereği Bit Scam fiilinin ceza yargılamasına konu edilemeyeceği yönündedir. Ayrıca kıyas yasağı ilkesi gereği başka bir suça benzerlik gösterdiği iddiasıyla da suç oluştuğu iddia olunamaz.
Bit Scam‘in Başka Hukuki Sonuçları Olabilir Mi?
Twitch kendi belirlemiş olduğu politikaları gereği Bit Scam’i yasaklamıştır. Bu durum yayıncıları ile kendi arasında yaptığı sözleşmelerin ihlal edilmesi anlamına gelebilir. Bu sözleşmeler Twitch ve yayıncılar tarafından gizli tutulmaktadır. Oluşabilecek hukuki sorumluluk sözleşme şartları yönünden farklılık gösterebilir.
Diğer yazılarımıza göz atmak için linke tıklayabilirsiniz.
Av.Harun Ümit Eren
Stj.Av.Saadettin Talay
Sosyal Medyada Bizi Takip edin
https://www.facebook.com/kapitalhukuk
https://twitter.com/kapital_hukuk
https://www.instagram.com/kapitalhukuk/
https://tr.linkedin.com/company/kapi%CC%87tal-hukuk
