İmara Aykırı Yapı Nedir?

İmara Aykırı Yapı

İmar Kanunu, yerleşim yerlerinin belli bir plan ve proje doğrultusunda çevre şartlarına uygun olarak yapılaşmasını sağlar. İmar Kanunu ve belediyelerce alınan karar doğrultusunda arsa ya da arazi üzerinde metrekare, kat ve daire sayısı belirlenerek belli proje doğrultusunda yapı yapılmasına izin verilir. Arsa ya da arazi üzerine yapı yapılmadan önce İmar Kanunu ile gerekli düzenlemelere uygun olacak şekilde belediye ve valilikten yapı ruhsatı alınması gerekir.Mevzuata ve belediyeler tarafından alınan karara göre yapılmayan yapılara kaçak yapı ya da imara aykırı yapı denir. Kaçak yapı ve imara aykırı yapı yapıldığı zaman yapılar hakkında yıkım kararı ya da idari para cezası verilir. Bazen bu iki yaptırım birlikte de uygulanabilir.İmara aykırı yapılar; ruhsatsız ya da ruhsat ve eklerine aykırı yapılar, tehlikeli yapılar ve taşkın yapılar örnektir. Bu yapıların her birinin mevzuata aykırı olması uygulamada farklı sonuçların ortaya çıkmasına neden olur.Arsa ya da arazi üzerine yapılan kaçak yapılar;

• Yapı ruhsatı olmayan ya da yapı ruhsatı ve eklerine uygun olmayan yapılar
• İmar planlarında kamu hizmet ve tesisleri için ayrılmış alanlara taşan yapılar
• Yasal mercilerden izin alınmadan yapılan, köylerde ise köy muhtarlığından izin alınmadan yapılan yapılar
• Kesin yapım yasağı olan yerlere yapılan yapılar
• Taban alanı katsayısına, kat düzenine, fen ve sağlık kurallarına uymayan ve bina derinliği sınırını aşan yapılar
• Bina yüksekliği, çatı eğimi, iç yükseklik, konutlarda bulunması gereken iç bölümler, saçak düzeyi gibi konulara uymayan yapılar
• Komşu mesafelere uymayan ve komşu parsele tecavüz eden yapılar
• İmar yolu ile ilgili planlara, ön cephe hattına, imar planı bölgeleme ilkelerine aykırı olan yapılar

Kaçak yapıların bir kısmı aynı zamanda imara aykırı yapı olarak da karşımıza çıkar. Bir yapının kesmen ya da tamamen yıkılacak derecede tehlikeli olduğu valilik ya da belediye tarafından saptanırsa yapı sahibine 10 gün içinde tebligat yapılır. Yapı sahibi yoksa içeridekilere yapılacak tebligat geçerlidir. Süresi içinde bu yapının tehlikeli durumu ortadan kaldırılmazsa ya da yapı tamir edilmezse valilik veya belediye yapı sahibi hesabına yıkım yapar ve ücreti yapı sahibinden alır. Eğer tehlike boyutu büyükse ve onarımla giderilecek gibi değilse bu durumda yapı tamamen boşaltılır.

Ruhsatsız Yapı Yıkım Kararı

İmar Kanunu’nda belirtilen şartlara uygun olarak yapı ruhsatı almak zorunlu olduğundan yapı ruhsatı alınmadan yapılan bina, eklenti ve diğer yapılara ruhsatsız yapı denir.Yapı sahibi ruhsat aldığında yapacağı bina ya da eklentiyi belediye ve valilik tarafından belirlenen kurallar ile İmar Kanunu çerçevesinde yapmak zorundadır. Yapı ruhsatı alındıktan sonra 2 yıl içerisinde söz konusu arsa ya da arazi üzerinde inşaata başlanıp 5 yıl içinde de yapı kullanma izin belgesi (ruhsatı)  alınmalıdır. Eğer 2 yıl ve 5 yıllık sürelere uyulmazsa ya da bu süreler geçirilirse yapı ruhsatı geçersiz olur. Yapı tamamlandıktan sonra alınacak yapı kullanma izni ile elektrik, su, doğalgaz gibi hizmetlerden yararlanmaya hak kazanılır.Kaçak yapı yıkım kararı verilmeden önce yapım aşamasında ruhsata ya da imara aykırılık tespit edilirse belediye ya da valilik inşaatı mühürler. Eksiklikler giderilirse ya da inşaat ruhsata uygun hale getirilirse bu durumda mühür kaldırılarak inşaata devam edilir.Ruhsatsız ya da ruhsata aykırı yapılan yapılar belediye veya valilik tarafından yıktırıldığında yapılan masraflar % 20 fazla olacak şekilde yapı sahibinden alınır.Binaların ruhsatsız olması durumu dışında taşkın yapılarda da yıkım kararı alınır. Taşkın yapı; yol, yeşil alan ya da otopark gibi kamu hizmetine tahsis edilen alanlara doğru taşarsa idare iki yol izler. Taşkın yapının imara uygun şekilde düzeltilmesi mümkünse düzeltme işlemi yapılır ve yapının devamına izin verilir. Ancak bu yol mümkün değilse ya da taşkın yapı imara izin verilmeyecek yapılardan biri ise bu durumda da taşkın yapılar hakkında yıkım kararı verilir. Yapı sahibinin izni yıkım için aranmaz.Çok karşılaşılmasa da yıkılacak derecede tehlikeli yapılarda da yıkım kararı verilebilir. Yasal mevzuata uygun olarak yapılmış bina zaman içinde terk edilmiş ya da bakımsız olabilir. Bakımsızlıktan bir süre sonra çevredeki yapılara zarar verdiği belediye ya da valilik tarafından tespit edilirse bu yapılar hakkında da yıkım kararı verilecektir. Kaçak ve ruhsatsız yapı olmasa bile kamu güvenliğine dayanarak yıkım kararı uygulanır.

İmara Aykırı Yapı ve İdari Para Cezası

İdare tarafından kesilen idari para cezasının dayanağı kaçak yapı ya da imara aykırı yapıdır. İmar Kanunu’na aykırı şekilde yapılan yapı, eklenti, taşkın yapı, ruhsatsız yapı ya da kaçak yapılar söz konusu ise idari para cezası kesilir.Kaçak yapı para cezası kimlere verilir kanun açıkça düzenleme yapılmıştır. Kaçak yapı ya da ruhsatsız yapı idari para cezası; yapı sahibine, yapı müteahhidine ve yapının ruhsata aykırı olduğunu 6 iş günü içinde idareye bildirmeyen fenni mesullere kesilir. Fenni mesulün sorumluluğu sadece kendi alanı ile ilgili olan kısımla sınırlıdır.Kaçak yapı para cezası alt sınırı İmar Kanunu’nda en az 500 TL olarak belirlenmiştir. Ruhsatsız yapı idari para cezası hesaplanırken mevzuata aykırılığın her bir metrekaresi için hesaplama yapılır. Kanun tarafından belirlenen miktar metrekare bazında olup il encümeni ya da belediye encümeni bu cezayı keserken yapıyı özelleştirip toplam metrekare hesabı üzerinden ceza keser. Yapılar idari para cezası kesilirken; 5 sınıf ve 2 gruba ayrıldığından metrekare hesabı yapılırken bu sınıflandırma da göz önünde bulundurulur.Kaçak yapı para cezası il encümeni ya da belediye encümeni tarafından kesilir. İdari karar olduğundan ötürü de dilekçe ile itiraz yoluna başvurulabilir ya da doğrudan dava açma hakkı kullanılabilir. İmar para cezası kime tebliğ edilmiş ise itiraz ya da dava hakkı bu tarihten itibaren başlar. Dava açmadan da imar idari para cezası ödenebilir.İdare tarafından hesaplanan imara aykırı yapı idari para cezası uygulamada yüksek miktarlarda hesaplanıyor. Bazen yapı sınıfında ya da grubunda yanlış hesaplama yapılıp ceza verilecek kişilere yüksek miktar cezalar ödetilebiliyor.  İdare tarafından kesilen yüksek miktardaki cezalara karşı itiraz etme ya da dava açma hakkı vardır. İmar avukatı ya da imar hukuku avukatı ile görüşüp bu yüksek meblağların tekrar hesaplanması için dava açabilirsiniz.İzmir avukat olarak, hukuki konularda size rehberlik etmek ve sorularınıza cevap vermek için buradayız. Diğer yazılarımıza göz atmak için linke tıklayabilirsiniz.Sosyal Medyada Bizi Takip edinhttps://www.facebook.com/kapitalhukukhttps://www.instagram.com/kapitalhukuk/https://tr.linkedin.com/company/kapi%CC%87tal-hukuk