Bu yazımızda eğitim kurumlarının senet takibi yapması mevzusu ele alınacak, özellikle dershane ve dil okullarının bu konuda yapageldiği ve yapabileceği uygulamalar anlatılacaktır.
Giriş
Ülkemizdeki dershaneler ve dil okullarında tek seferde ödeme yapmayan öğrencilere kayıt sırasında senet imzalatılıp vadesi geldiğinde bu senetlere dayanarak ödeme alınması ve gerektiği hallerde senede dayalı (kambiyo senetlerine özel) icra takibi yapılması oldukça yaygındır.
Dershanelerin ve dil okullarının hangi ödeme yöntemlerini kullanacağı tamamen eğitim kurumunun inisiyatifine kalmakta olup peşin veya taksitli ödeme yöntemleri arasında genellikle; peşin nakit, peşin banka/kredi kartı ile ödeme, taksitli kredi kartı veya havale/EFT ile ödeme ve senet ile ödeme yaygın olarak kullanılmaktadır.
Uygulamada bu eğitim kurumlarının genellikle senet ile ödeme aldığı görülmektedir. Bunun en büyük sebebi öğrencilerin ödemeye yetecek kredi bakiyelerinin olmaması veya kredi kartlarının olmaması veyahut kredi kartlarının uzun vadeli olarak bu boyutta dolu olmasını istememeleridir. Işte bu sebeple genellikle ödeme tarihlerine denk gelecek vadelerde senet imzalatılıp bunlar üzerinden ödeme alınması en yaygın ödeme yöntemi olmaktadır.
Dershanelerin, Eğitim Kurumlarının ve Dil Okullarının Ödeme Yöntemi Olarak Senet Kullanması, Senetlerin Nasıl Kullanılacağı ve Senetlerin Ödenmemesi Halinde Uygulanabilecek Yaptırımlar:
Senet, belirli bir borcun ödeneceğine dair bir taahhüt içeren ve genellikle belirli bir tarihli bir finansal belgedir. Senetler, alacaklı ve borçlu arasındaki ilişkiyi belgelemek, ödemeleri organize etmek ve hukuki bir güvence sağlamak amacıyla kullanılır. Genellikle ticari işlemler, kredi anlaşmaları, borçlanmalar ve benzeri durumlarda karşılaşılan bir ödeme aracıdır.
Senedin Geçerli Olmaslı için Taşıması Zorunlu Unsurları
1. Senet metninde yani senedin bir ödeme taahhütü olduğunu gösteren irade beyanının içerisinde “emre yazılı senet” veya “bono” ibarelerinin yer alması gerekmektedir.
2. Lehtar: Senette kendisine veya emrine ödenecek kişinin adı soyadı veya ticaret ünvanı lehtardır. Senedin geçerli olabilmesi için senette lehtarın adı yazılmalıdır.
3. Kayıtsız Şartsız Ödeme Vaadi: Senette borçlunun belirli bir bedeli herhangi bir koşula bağlamaksızın ödemeyi taahhüt etmesi gerekmektedir. Eğer bedelin ödenmesi herhangi bir koşula bağlanmış ise bu halde ödeme taahhüdü kambiyo senedi (kıymetli evrak) niteliğini yitirir ve farklı bir hukuki niteliğe kavuşur.
4. Düzenleme Tarihi: Senedin hangi tarihte düzenlendiği gün/ay/yıl şeklinde (GG/AA/YYYY) senette yer almalıdır.
5. Düzenleyenin İmzası: Senedi yapan kişi düzenleyendir, senedin geçerli olabilmesi için düzenleyen tarafından imzalanması gerekir. Genellikle eğitim kurumları tarafından taslak halde bir senedin öğrenciye doldurması için verilmesi senedi düzenleyenin eğitim kurumu olduğu anlamına gelmemektedir. Burada düzenleyenden kasıt “ödemeyi taahhüt eden kişi” olacaktır.
6. Düzenleme yeri veya düzenleyenin adresi senette yer almalıdır. Bunların yanında senedin vadesinin, düzenlenme yerinin ve ödeme yerinin yazılmasına gerek yoktur. Bu unsurlar yazılmadığı takdirde kanunlarda belirtilen hükümler uygulanacak olup; vadesi belirtilmediği takdirde senet “görüldüğünde vadeli”; düzenlenme yeri yazılmadığı halde düzenleyenin isminin yanında yazan yer düzenleme yeri; ödeme yeri yazılmadığı halde ödeme yeri senedin düzenlendiği yer olacaktır.
Önemle belirtilmelidir ki senette düzenlenme yeri veyahut düzenleyenin adresi mutlaka yer almalıdır.
İkisinin de olmaması halinde senet şekil şartlarını taşımadığından kıymetli evrak niteliğini yitirir.
Uygulamada Senet Kullanımı
Eğitim kurumlarında senetler genellikle hazır bir taslak üzerinde bulunan boşlukların doldurulması ile kullanılmaktadır.
Bir senet örneği yukarıda belirtilmiştir. Bu senedin kıymetli evrak niteliği taşıması için kırmızı kutucuklar ile işaretlenen yerlerin mutlaka doldurulması gerekmektedir.
Uygulamada ödeme planı genellikle toplam ödeme belirli taksitlere ve vadelere bölünmektedir. Örneğin toplam 10.000 TL bedelinde bir eğitim alınacaksa ve bu eğitim 10 eşit takside bölünecekse 10 farklı senet yapılır ve her bir senedin bedeli 1.000 TL olarak her bir senedin ödeme tarihi, taksidin ödeme gününe denk gelen gün olarak belirlenir.
Senet Takibi ve Gecikmeler
Eğer bir senedin vadesinin geçmesi halinde vade tarihinden itibaren 3 yıl içerisinde bu senet icra takibine konulabilmektedir. Uygulamada genellikle ödeme tarihinde eğitim kurumları öğrencilerini arayarak onlara ödeme tarihlerinin yaklaştığını veya geçtiğini iletirler. Kurumların inisiyatifine kalarak bazı ödemeleri belirli bir süre kurum içerisinde veya anlaştıkları bir takip bürosu ile (avukatlık bürosu veya tahsilat büroları) idari takip yolu ile takip etmektedirler.
İdari takip, bir arama grubunun (call center) borçluları düzenli aralıklarla arayarak onlara borçlarını ödemeleri gerektiğini aksi takdirde icra takibine geçileceğini söyledikleri bu sayede herhangi bir icra masrafı yapmaksızın tahsilatın yapıldığı aşamadır.
İdari takip ile tahsil edilemeyen ödemeler, yasal takip yöntemleri ile tahsil edilebilmektedir. Bu aşamada artık senet icra takibine konulmaktadır.
Senedin İcraya Konulması
Senetler geçerlilik unsurlarını taşıyorsa kambiyo senetlerine özgü haciz yolu (10 örnek) ile icraya konulabilir. Senet, icra dairesine takip talebi ile birlikte verildiğinde icra dairesi öncelikle borçluya bir ödeme emri çıkarır. Ödeme emrinde, borcun ve takip masraflarının 10 gün içerisinde ödenmesi gerektiğinin ihtarı yer almaktadır. Ödeme emri tebliğ edildikten sonra borçlunun bu takibe itiraz etmesi için 5 günü vardır. Yine tebliğden 10 gün sonra icra takibi kesinleşecektir.
İcra takibi kesinleştiğinde artık borçlunun maaşına, taşınmazlarına, araçlarına, dosya alacaklarına vb. haciz konulabilecek ve banka hesapları bloke edilebilecektir. Bu aşamada genellikle borçlar tahsil edilmektedir.
Sonuç
Dershaneler, eğitim kurumları ve dil okullarının öğrencilere sunduğu ödeme yöntemleri arasında senet kullanımı oldukça yaygındır. Bu ödeme yöntemi, öğrencilerin peşin ödeme imkanlarına erişimini kolaylaştırmak ve eğitim masraflarını daha yönetilebilir hale getirmek amacıyla tercih edilmektedir. Senetler, alacaklı ve borçlu arasındaki ilişkiyi belgeleme, ödeme planını organize etme ve hukuki bir güvence sağlama amacı taşır. Senetlerin düzenlenmesi için belirli unsurların yerine getirilmesi gerektiği gibi, ödeme sürecinin takibi de önemlidir.
Eğitim kurumları genellikle öğrencilere ödeme tarihlerinin hatırlatılması için idari takip yöntemlerini kullanır. Ancak, ödemelerin vadesini geçen durumlarda yasal takip süreci devreye girebilir. Senet ödemelerinin takibi, öncelikle idari takip aşamasıyla başlar. Borçluya düzenli aralıklarla hatırlatmalar yapılır ve ödemenin tahsili için çaba harcanır. Ancak, idari takip ile sonuç alınamazsa, yasal takip süreci devreye girer. Bu aşamada senet icra takibi başlatılabilir ve alacaklının haklarını koruma amacıyla yasal yollar kullanılabilir.
İcra takibi süreci, ödeme emirleri, borçlunun itiraz hakkı, haciz işlemleri ve nihai olarak alacak tahsili aşamalarını içerir. Senet üzerindeki ödeme taahhütlerine uymayan borçlulara karşı yasal takip, alacaklıya haklarını koruma ve ödemelerin tahsilatını sağlama imkanı sunar. Sonuç olarak, dershaneler ve dil okulları tarafından kullanılan senetler, öğrenci ve eğitim kurumu arasındaki finansal ilişkilerin düzenlenmesinde etkili bir araç olarak öne çıkar. Ancak, bu süreçte tarafların hakları ve yükümlülükleri konusunda dikkatli olmaları önemlidir. Senet kullanımının her iki taraf için de adil ve şeffaf bir şekilde gerçekleşmesi, eğitim finansmanında güvenilir bir yöntem oluşturacaktır.
Diğer yazılarımıza göz atmak için linke tıklayabilirsiniz.
Sosyal Medyada Bizi Takip edin
https://www.facebook.com/kapitalhukuk
