Bu yazımızda çocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişki konusunu ele alıp, çocuk teslim merkezlerinin işleyişinden bahsedeceğiz.
Çocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişki kurulmasına ilişkin düzenlemeler, çocuğun en temel haklarından biri olan ana-babasıyla ilişki kurma hakkını korumaya hizmet etmektedir.
Uygulamada “çocuk icrası” yada “çocuk haczi” olarak bilinen çocuk teslimine ilişkin 7343 sayılı Kanun ile “çocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişki kurulmasına” ilişkin İİK m. 25, m. 25/a, m. 25/b ve m. 341 hükümleri ilga edilmiştir.
Çocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişki kurulmasına ilişkin hükümler, 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu’na m. 41/A vd. hükümleri olarak eklenmiştir. Diğer yandan 5395 sayılı Kanun m. 41/A vd. hükümlerinin uygulanmasını göstermek üzere “Çocuk Teslimi ve Çocukla Kişisel İlişki Kurulmasına İlişkin İlam ve Tedbir Kararlarının Yerine Getirilmesine Dair Yönetmelik”, 4 Ağustos 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Yönetmelik kapsamında; bu güne kadar icra Müdürlükleri tarafından yerine getirilen çocuk teslimi ve kişisel ilişki tesisi işlemleri sona ermiş ve söz konusu işlemler artık çocuk dostu şekilde oluşturulan uygun teslim mekânlarında uzmanlar tarafından, öncelikle taraflarla ve çocuklarla iletişim kurularak, rızaya dayalı olarak yerine getirilmektedir. Yasa koyucu tarafından; çocuk teslim merkezleri ile hedeflenen çocukların fiziksel ruhsal sağlığının boşanma sürecinin olumsuz etkilerinden korumak ve yakınları ile sağlıklı bir ilişki kurabilmeleridir.
Henüz yeni sayılabilecek bu uygulama ile boşanma sürecinde veya boşanma süreci sonrasında; velayeti kendisinde olmayan ancak mahkeme kararı ile kişisel ilişki tesis edilen ebeveynler için; “nereye” ve “nasıl başvuru yapılacağı” konusunda bilgi sahibi olmak öncelikli konudur.
Çocuk Teslim Merkezleri İçin Başvuru Süreci Nasıldır?
Çocukla kişisel ilişki tesisi ve çocuk teslimi; Adalet Bakanlığınca adliyede kurulan Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlükleri tarafından hak sahibinin başvurusu üzerine yerine getirilmektedir. Çocuk teslimi veya kişisel ilişki tesisine ilişkin İlam ve tedbir kararlarının yerine getirilmesinde yetkili birim ise, çocuğun yerleşim yeri müdürlüğüdür.
Bu bağlamda süreci başlatmak için öncelikli olarak yapılması gereken çocuğun bulunduğu ilde Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlüğü’ne yazılı olarak başvuru yapılmasıdır. Söz konusu başvuru yapılırken ilgili ilam ve tedbir kararlarının mahkemesinden onaylatılarak sunulması gerekmektedir.
Usulüne uygun ve eksiksiz olarak yapılan başvurunun akabinde gerekli işlemler Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilecektir.
Çocuğun Teslimi İçin Masraflar Kim Tarafından Karşılanır?
Çocuk teslimine ilişkin yapılacak tüm işlemler ücretsiz olup, harç alınmamaktadır. Yapılan masraflar Adalet Bakanlığının bütçesinden karşılanmaktadır.
Çocuğun Teslimi Nasıl Yapılır?
Çocuk teslimine ilişkin İlam ve tedbir kararlarının uygulanması Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlüğünce görevlendirilen müdür, müdür yardımcısı, psikolog, pedagog veya sosyal çalışmacılar tarafından gerçekleştirilecektir.
Çocuğun teslim edilmesinde daha önce uygulanmakta olan “zor kullanma usulü” kaldırılmış olup işlemler “çocuğun üstün yararı doğrultusunda” ve “çocuğun rızası alınarak” yerine getirilmektedir.
Talebi alan müdürlük, her türlü iletişim vasıtasını kullanarak yükümlüyle irtibata geçmekte; ilam veya tedbir kararında belirtilen gün ve saatte hak sahibine teslim edilmek üzere çocuğun müdürlük tarafından belirlenen yere getirilmesini bildirmektedir.
Yükümlülüğü yerine getirecek anne ya da babaya ulaşılamaz veya çocuk belirlenen yere getirilmez ise yükümlüye müdürlük tarafından teslim emri gönderecektir. Söz konusu teslim emrinde; İlam veya tedbir kararında belirtilen sürenin bitiminde, çocuğu belirlenen yere getirmek zorunda olduğu, çocuğu getirmez veya geç getirirse disiplin hapsiyle cezalandırılacağı ve hakkında suç duyurusunda bulunulacağı hususu bildirilir.
Çocuğun Teslim Edilmemesi Halinde Ne Olur?
Çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair ilam veya tedbir kararlarının yerine getirilmesine ilişkin teslim emrine aykırı hareket edenler ile emrin gereğinin yerine getirilmesini engelleyenler, bir ay içinde yapılacak şikayet üzerine, üç günden on güne kadar disiplin hapsiyle cezalandırılır.
Kişisel ilişki kurulmasına dair kararın gerektirdikleri yerine getirilmezse talep halinde Aile Mahkemesi tarafından velayet hakkını kötüye kullanması olarak değerlendirilerek velayet değiştirilebilecektir.
Velayete sahip olmayan ebeveyn, çocuk ile görüştükten, zaman geçirdikten sonra çocuğu geri vermez ise çocuğu geri teslim etmeyen velayete sahip olmayan kişi bir ay içinde yapılacak şikayet ile Aile Mahkemesi tarafından 3 ay hapis cezasına hükmolunabilir.
Sonuç
Çocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişki kurulmasına ilişkin kararların yerine getirilmesi, çocuğun kendini ilgilendiren en önemli konulardan biridir. Çocuğun Üstün yarı İlkesi gereği bu kararların verilmesi ve yerine getirilmesi sırasında çocuğun görüşünün alınması ve düşüncesini özgürce açıklayabilmesine olanak sağlayan düzenlemenin oldukça faydalı olduğunu düşünmekteyiz. Bu süreci doğru ve eksiksiz yürütebilmek adına Aile Hukuku Alanında Uzman bir avukattan destek almanızı tavsiye ederiz.
Sosyal Medyada Bizi Takip edin
https://www.facebook.com/kapitalhukuk
