Kısmi Dava Açma Süreci ve Hukuki Detaylar

Belirsiz alacak ve kısmi dava, tazminat isteminde bulunulurken sıklıkla kullanılan iki dava türüdür. Bu yazımızda benzerliklerini ve farklılıklarını inceleyeceğiz. 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile hukuk dünyasına giren davaların tanımı madde 107 ve 109’da yapılmıştır.https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=6100&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5Kısmi dava 1086 sayılı HUMK kanunu ile düzenlenilmiş ve sıklıkla kullanılan bir dava türü olmakla birlikte 6100 Sayılı HMK ile bünyesinde değişikliğe gidilmiş ve madde 109’da bu dava türünün tanımı yapılmıştır. İstemin aynı hukuki ilişkiden doğmuş olması gerekli olmakla birlikte her tür alacak için açılabilir. Birinci fıkraya göre “Talep konusunun niteliği itibarıyla bölünebilir olduğu durumlarda, sadece bir kısmı da dava yoluyla ileri sürülebilir” söz konusu davanın bu niteliği kazanabilmesi için davacı tarafından talep edilen miktar bölünebilir olmalıdır. Aksi takdirde bu dava söz konusu  olmayacaktır.

KISMİ DAVANIN ŞARTLARI NELERDİR?

Ayrıca kısmi davaya konu olacak muaccel alacağın bölünebilir olması gerekliliğinin yanı sıra alacağın tamamının aynı hukuki ilişkiden kaynaklanmış olması gerekmektedir. Aynı hukuki ilişkiden kaynaklanmadığı takdirde HMK’nın 110. maddesinde açıklanan davaların yığılması durumu söz konusu olacaktır.Kısmi dava, bir eda davası olmakla birlikte davanın bu dava türü veya HMK ile birlikte düzenlemeye giren belirsiz alacak davası olarak açılmasında hukuki yarar bulunmalıdır. HMK’nın 114. maddesine göre davacının bu dava türü olarak açmasında hukuki yararının bulunması dava şartıdır. Buna göre açılan davanın bu dava niteliğini haiz olup olmadığını hakim re’sen değerlendirmelidir.İkinci fıkra mülga durumunda olmakla birlikte üçüncü fıkraya göre “Dava açılırken, talep konusunun kalan kısmından açıkça feragat edilmiş olması hâli dışında, kısmi dava açılması, talep konusunun geri kalan kısmından feragat edildiği anlamına gelmez” fazlaya ilişkin hakların saklı tutulmamasına ilişkin bir beyan olmaması, davaya konu edilmeyen tutar açısından feragat anlamı taşımadığı konusunu hukukça koruma altına almıştır. Bir başka deyişler söz konusu davaya konu edilmeyen tutar hakkında kayıt tutulmadığı hallerde dahi ek dava açarak istemde bulunulabilir.Fakat uygulamada özellikle Yargıtay kararlarında bu dava türü  olarak açılan davalarda fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla ibaresinin bulunmaması eksiklik olarak görüldü ve bu ibarenin olmadığı davaların kısmi olarak kabul edilemeyeceği görüşü doğdu. Ek davaya konu olabilecek bir diğer husus ise, kısmi ava açılmasının mümkün olmadığı bir halde bu dava türü açılmış ve hükme (kesin hüküm) bağlanmış ise, kısmi davaya konu edilmeyen alacak tutarı için ek dava açma seçeneği mümkündür.

Kısmi davanın yargılaması esnasında alacak tutarında HMK (m.176) çerçevesinde tam veya kısmi ıslah yapılabilmektedir. Özellikle bilirkişi rapor ve sair deliller ile alacak miktarı netleştiği durumda ıslah ile talep edilen değer artırılabilir. Islah hakkının kullanımı tek sefer ile sınırlandırılmış olup ıslah hakkını kullanan davacı ek dava açarak yargılama konu edilmeyen taleplerini isteyebilir.Ek davaya ilişkin yargılamada kısmi dava yargılamasında verilen hüküm kesin hüküm teşkil eder. Fakat önemle belirtilmelidir ki bu yargılamada alınan bilirkişi raporlarının ek davada kesin delil sayılıp sayılmayacağı tartışma konusudur. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 2013/7-1728 Esas 2015/1036 Karar 13.03.2015 Karar Tarihli ilamında bilirkişi raporu, konu edildiği yargılamada usule ve esasa ilişkin inceleme ve itirazlardan geçerek kesinleştiyse ve tüm itiraz ve yargısal denetim yollarının tüketilerek kazanılmış hak doğurması gerekmektedir.Ancak bu koşullarda bu yargılama türünde tanzim edilmiş bilirkişi raporları ek dava yargılamasında kesin delil teşkil edecektir.Avukat İzmir olarak, hukuki konularda size rehberlik etmek ve sorularınıza cevap vermek için buradayız. Diğer yazılarımıza göz atmak için linke tıklayabilirsiniz.Av.Dicle GöktaşAv.Bahadır Gökhan KayaSosyal Medyada Bizi Takip edinhttps://www.facebook.com/kapitalhukukhttps://www.instagram.com/kapitalhukuk/https://tr.linkedin.com/company/kapi%CC%87tal-hukuk