SENDİKA ÜYELİĞİ, ÜYELİĞİN KAZANILMASI, ÜYELİĞİN SONA ERMESİ, SENDİKA ÜYELİĞİ GÜVENCELERİ
Bu yazımızda işçi sendikalarına nasıl üye olunur, nasıl üyelik sonlandırılır, sendikalı olma güvenceleri nedir kısaca bunlara yer verilecektir.6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu, 18.10.2012 tarihinde kabul edilip 7.11.2012 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu Kanun ile işçi ve işveren sendikaları ile konfederasyonların kuruluşu, yönetimi, işleyişi, denetlenmesi, çalışma ve örgütlenmesine ilişkin usul ve esaslar ile işçilerin ve işverenlerin karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumları ile çalışma şartlarını belirlemek üzere toplu iş sözleşmesi yapmalarına, uyuşmazlıkları barışçı yollarla çözümlemelerine, grev ve lokavta başvurmalarına ilişkin usul ve esasların düzenlenmesi amaçlandı.
Kimler Sendikaya Üye Olabilir ? Üyelik Şartları Nedir ?
Önemle belirtmeliyiz ki sendika üyesi olmak için özel şartlar aranmamaktadır. Kanun ile yapılan düzenlemede işçi sendikalarına üyelik şartları şöyle sıralanmıştır:
15 yaşını doldurmak
İşçi olmak
Bu iki şartı sağlayan kişiler işçi sendikalarına üye olabilmektedir. Yine aynı şekilde bu Kanun kapsamında işveren sayılanlar da işveren sendikalarına üye olabilirler.Kanunun 17.maddesinde yer alan düzenleme ise aynen şu şekildedir.“Sendikaya üye olmak serbesttir. Hiç kimse sendikaya üye olmaya veya olmamaya zorlanamaz.”Kanun maddesinde de yer aldığı üzere sendikaya üye olmak serbesttir. Sendikaya üye olmak konusunda özgür olan kişi sendikaya üye olmamak konusunda da serbesttir. Kimse sendikaya üye olmaya da zorlanamaz. Kişiler sendikaya üye olmak ve olmamak konusunda tamamen özgürdürler.
En çok merak edilen konulardan biri de birden fazla sendikaya üye olunup olunamayacağıdır.
Aynı işkolunda aynı zamanda birden çok sendikaya üye olmak mümkün değildir. Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi’nde yer alan düzenleme ile işçi veya işverenler aynı işkolunda ve aynı zamanda birden çok sendikaya üye olamayacağı düzenlenmiştir. İşçi veya işveren bu düzenlemeye aykırı şekilde birden fazla sendikaya üye olduğu durumda sonraki üyelik geçersiz olacaktır. Bununla birlikte bu durum için istisna hükmü düzenlenmiştir. Bu hüküm ile,aynı işkolunda ve aynı zamanda farklı işverenlere ait işyerlerinde çalışan işçiler birden çok sendikaya üye olabilir.
Sendikaya Nasıl Üye Olurum ?
Sendikaya üyelik, Bakanlıkça sağlanacak elektronik başvuru sistemine e-Devlet kapısı üzerinden üyelik başvurusunda bulunularak olunmaktadır. E-devlet üzerinden yapılan başvuru üzerine sendika tüzüğünde belirlenen yetkili organın kabulü ile sendika üyeliği e-Devlet kapısı üzerinden kazanılır. Üyelik başvurusu, sendika tarafından otuz gün içinde reddedilmediği takdirde üyelik talebi kabul edilmiş sayılır.
Sendikaya Üyelik Talebim Kabul Edilmedi Dava Açabilir Miyim ?
Haklı bir neden gösterilmeden üyelik başvurusu kabul edilmeyenler, bu kararın kendilerine tebliğinden itibaren otuz gün içinde dava açabilir. Açılan dava neticesinde verilen mahkemenin kararı kesindir. Mahkemenin davacı lehine karar vermesi halinde üyelik, red kararının alındığı tarihte kazanılmış sayılır.
Sendika Üyeliğimi Nasıl Sona Erdirebilirim ?
İşçi veya işveren, sendikada üye kalmaya veya üyelikten ayrılmaya zorlanamaz. Her üye, üye olduğu şekilde e-Devlet kapısı üzerinden çekilme bildiriminde bulunmak suretiyle üyelikten çekilebilir.E-Devlet kapısı üzerinden yapılan çekilme bildirimi elektronik ortamda eş zamanlı olarak Bakanlığa ve sendikaya ulaşır. Çekilme, sendikaya bildirim tarihinden itibaren bir ay sonra geçerlilik kazanır.Sendika üyeliğinden çıkarılma kararı genel kurulca verilir. Karar, e-Devlet kapısı üzerinden Bakanlığa elektronik ortamda bildirilir ve çıkarılana yazı ile tebliğ edilir.Çıkarılma kararına karşı üye, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde mahkemeye itiraz edebilir. Mahkeme iki ay içinde kesin olarak karar verir. Üyelik, çıkarılma kararı kesinleşinceye kadar devam eder.Sendika üyeliği hangi durumlarda sona erer ?
Sosyal Güvenlik Kurumundan yaşlılık veya malullük aylığı ya da toptan ödeme alarak işten ayrılan işçilerin sendika üyeliği sona erer.
İşkolunu değiştirenin sendika üyeliği kendiliğinden sona erer.
İşçi sendikası üyesinin bir yılı geçmemek üzere işsiz kalması üyeliğini etkilemez.
Herhangi bir askeri ödev nedeniyle silah altına alınan üyenin üyelik ilişkisi bu süre içinde askıda kalır. Bu gibi durumlarda bazen üyelik kendiliğinden sona ererken bazen ise üyelik askıya alınır.
SENDİKALI OLMA GÜVENCELERİ NEDİR ?İşçi kuruluşu yöneticiliğinin güvencesi:İşçi kuruluşunda yönetici olduğu için çalıştığı işyerinden ayrılan işçinin iş sözleşmesi askıda kalır. Yönetici dilerse işten ayrıldığı tarihte iş sözleşmesini bildirim süresine uymaksızın veya sözleşme süresinin bitimini beklemeksizin fesheder ve bu durumda kıdem tazminatına hak kazanır. Yönetici, yöneticilik süresi içerisinde iş sözleşmesini feshederse kıdem tazminatı fesih tarihindeki emsal ücret üzerinden hesaplanır.İşyeri sendika temsilciliğinin güvencesi:İşveren, işyeri sendika temsilcilerinin iş sözleşmelerini haklı bir neden olmadıkça ve nedenini yazılı olarak açık ve kesin şekilde belirtmedikçe feshedemez. Fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde, temsilci veya üyesi bulunduğu sendika dava açabilir.Sendika özgürlüğünün güvencesiİşçilerin işe alınmaları; belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri, belli bir sendikadaki üyeliği sürdürmeleri veya üyelikten çekilmeleri veya herhangi bir sendikaya üye olmaları veya olmamaları şartına bağlı tutulamaz. İşveren, bir sendikaya üye olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında, çalışma şartları veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayrım yapamaz. İşçiler, sendikaya üye olmaları veya olmamaları, iş saatleri dışında veya işverenin izni ile iş saatleri içinde işçi kuruluşlarının faaliyetlerine katılmaları veya sendikal faaliyette bulunmalarından dolayı işten çıkarılamaz veya farklı işleme tabi tutulamaz. İşverenin bu Kanun hükümlerine aykırı hareket etmesi hâlinde işçinin bir yıllık ücret tutarından az olmamak üzere sendikal tazminata hükmedilir. Sendikal tazminat nedir ve nasıl alınır konulu yazımız için linke tıklayın.Bu yazımızda kısaca işçi ve işveren nasıl sendikaya üye olur, nasıl sendika üyeliği sona erer, sendika üyeliği kabul edilmeyen kişiler nasıl dava açar, sendika üyeliğinin güvenceleri nedir bunlara yer verilmiştir. Daha detaylı bilgi için İzmir avukat bürolarına danışabilirsiniz.Diğer yazılarımıza göz atmak için linke tıklayabilirsiniz.Av.Özlemnur KaynakAv.Harun Ümit ErenSosyal Medyada Bizi Takip edinhttps://www.facebook.com/kapitalhukukhttps://www.instagram.com/kapitalhukuk/https://tr.linkedin.com/company/kapi%CC%87tal-hukuk
Av. Harun Ümit Eren ve Av. Bahadır Gökhan Kaya’nın 2016 yılında kurmuş olduğu Kapital Hukuk Bürosu; değişen ve globalleşen dünyaya müvekkillerinin uyumlanmasını hedefler. Bünyesindeki avukatları, sigorta uzmanları ve icra ekibiyle, ticari faaliyetler için yurtiçi veya uluslararası alanda Ticaret Hukuku, İş Hukuku, Sigorta Hukuku, İcra-İflas Hukuku ve Vergi /SGK Hukuku alanlarında yoğunlaşarak daha kaliteli ve kapsamlı hizmet vermeyi hedefler.